wtorek, 6 sierpnia 2013

Stämmer HIV statistiken? / Zawyżone procenty?

Imorse hade vi inte så många patienter, så vi hade tid för att läsa "Daily Nation", den största tidningen i Kenya. På första sidan fanns det en artikel om HIV/AIDS situationen i Kenya: 

"According to the report by the Commission for Revenue Allocations, which aimed to identify counties which are the most affected by HIV/Aids, Homa Bay and Kisumu follow Nairobi on the list with the former having 150,000 people living with HIV/Aids and the later 113,000, with a prevalence rate of 27.1 and 18.7 respectively. The national prevalence rate is currently 6.2 according to the KENYA AIDS EPIDEMIC UPDATE 2012 REPORT released early this year. Kenya’s HIV/AIDs infected population stands at 1.45 million, with a record of 98,000 new adult infections annually,    according to figures for 2011."
Detta väckte en livlig diskussion i vårt team.
"De här procenterna kan inte  stämma - påstår bestämt vår sjuksköterska Grace - Vet du, doktor, de söker finansiellt stöd från väst, och därför uppger för höga, överdrivna siffror ."
Janet, som varje dag utför testning för HIV,  säger:
" Det är svårt att säga exakt hur många procent här är hiv-positiva. Många människor har aldrig lämnat ett blodprov för HIV. De dör av AIDS i sina hem och det syns inte i statistiken. Å andra sidan, människor som har fått ett positivt testresultat, går ofta till andra kliniker och testar sig minst en gång till för att bekräfta resultat de har fått tidigare eller  vill kontrollera om deras serologi har blivit negativ efter en behandling hos en häxdoktor eller  bön. Varje enhet, som utför testerna rapporterar alltid  positiva resultat som nya fall. Dessutom har de flesta inga id-kort, så det är inte ovanligt att de uppger falska, påhittade namn. "



Föraren Yusuf skrattar:  "Det är omöjligt att vi har så många smittade i Homa Bay county."
Han börjar räkna själv och kontrollerar om uppgifterna i tabellen i tidningen verkligen stämmer. Homa Bay county har befolkning på nästan en miljon (enligt data från 2009) och enligt rapporten är 27,1 % av dem HIV-smittade.

Oavsett om dessa siffror är korrekta, eller överdrivna, om det är 15 eller 27 procent av den vuxna befolkningen som är HIV- smittade, vet man när man
kommer hit att verkligheten är mycket annorlunda från den man har lämnat i Sverige.

Redan under min första arbetsdagen här fick vi två  positiva resultat på HIV-test.  
   
20-årig man, som för två veckor sedan var på vår mottagning och fick ett antibiotikum mot en  infektion i luftvägarna. Han blev inte bättre efter behandlingen.  Han hostade fortfarande,  han förlorade sin aptit, gick ner i vikt, var trött.
"Do you know your status?" - frågade jag och den här frågan ställer vi ofta till patienterna här. Janet tog ett blodprov och testen var positiv.   

Samma dag kom en kvinna med en tvåårig ficka. Barnet hade feber och hosta. Kvinnan misstänkte att flickan fick malaria.
"Är du barnets mormor?"-frågade jag .
" Nej, jag är en granne, barnets föräldrar skilde sig och de flyttade till Nairobi." - svarade hon.
Jag undersökte barnet. Flickan  hade vita beläggningar  i halsen, "torsk". Det är inte ovanligt hos barn, men sådant fynd tillsammans med en oklar social anamnes väcker frågan om HIV.
Jag bad vår HIV rådgivare, Janet om provtagning för malaria och även HIV. Båda testerna var positiva.

Procentsatserna gör inte så stort  intryck. Siffrorna får en annan innebörd när man står framför ett tvåårigt barn eller mager 20-årig man med en nykonstaterad HIV-infektion.


Dziś rano nie było zbyt wielu pacjentów. Mogliśmy więc poczytać gazetę "Daily Nation", która na pierwszej stronie miała artykuł o sytuacji AIDS/HIV w Kenii.  6,2 % ludzi w Kenii jest zainfekowanych wirusem HIV. W powiecie Homa Bay, gdzie pracujemy procenty te są ponad 4 razy wyższe. - 27,1 % ludzi powyżej 15 roku życie, czyli co czwarta mieszkająca tu osoba, jest HIV-pozytywna.

Rozgorzała dyskusja na ten temat w naszym zespole. 
"To na pewno zawyżone procenty - mówi pielęgniarka Grace
-powiem ci doktorze, jak to jest , rząd szuka wsparcia finansowego z zachodu i dlatego podaję zawyżone dane!"

Pozytywny wynik testu na HIV / Ett positivt HIV-test
 Janet, która codziennie wykonuje badania na HIV, dodaje:
" Trudno jest dokładnie powiedzieć ile procent tu jest HIV pozytywna. Wiele osób nigdy nie przychodzi, aby się zbadać. Umierają z powodu AIDS w domach i tego w statystykach nie widać. Z drugiej strony ludzie, którzy otrzymali pozytywny wynik testu na HIV, idą często do innych przychodni, szpitali i robią pownownie testy, aby się upewnić lub sprawdzić, czy po leczeniu u miejscowych znachorów lub po modlitwie, nie zmienił się wynik ich serologii na negatywny. Każda przychodnia, która wykonuje testy, wysyła zawsze pozytwny wynik w raporcie, jako nowy przypadek. Poza tym ludzie w większośći nie mają w ogóle dowodów osobistych, więc przy pobieraniu krwi na wirusa HIV podają nieprawdziwe, wymyślone imiona i nazwiska."

Kierowca Yusuf śmieje się: " To niemożliwe, abyśmy mieli aż tylu zakażonych w  powiecie".
Na krawędzi gazety zaczyna liczyć sam i sprawdza czy dane w tabelce w gazecie sie sprawdzają. W powiecie Homa Bay mieszka prawie 1 milion ludzi ( wg danych z 2009). Yusuf liczy: 27,1% zakażonych tutaj sumuje z danymi z innych powiatów, aby upewnić się, że wynik dla całej Kenii zgadza się z liczbą podaną w artykule.

 
Niezależnie od tego czy te dane się zgadzają, czy są zawyżone, czy tak naprawdę to jest 15 czy 27 % zakażonych, po przyjeździe tutaj , szybko człowieku uświadamia sobie, że teraz znalazł się w zupełnie innej rzeczywistośći od tej, którą zostawił w Szwecji czy Polsce.
 
Już pierwszego dnia w klinice mieliśmy dwa nowe pozytywne testy na HIV. 

     20-letni mężczyzna, która 2 tygodnie temu był w naszej "przychodni" i dostał antybiotyk przeciw infekcji w drogach oddechowych. Nadal kaszel, zmęczonenie, brak apetytu. Tak źle czuł się już od 2 miesięcy.
"Do you know your status?" - zadałem mu pytanie, które tu często stawiamy pacjentom. Janet, nasz doradca do spraw HIV/AIDS,  pobrała krew z palca, test na HIV był pozytywny.

     Godzinę poźniej do naszej, zbudowanej z gliny kliniki, przychodzi strasza kobieta z dwuletnią dziewczynką. Dziecko ma gorączkę, kaszle. Kobieta podejrzewa, że ma malarię.
"Czy jesteś babcią dziecka?"- pytam. "Nie, jestem sąsiadką, rodzice się rozwiedli, wyjechali do Nairobi." 
Badam dziecko, ma białe naloty w gardle, "pleśniawki". To nic niezwykłego u dzieci, lecz, gdy połączysz to z niejasnym wywiad socjalnym, budzi się pytanie o "status" dziecka.
Proszę Janet, aby zrobiła nie tylko test na malarię, ale nawet HIV. Oba testy są pozytywne.

Procenty nie robią może większego wrażenia. Liczby nabierają innego znaczenia, gdy  masz przed sobą 2-letnie dziecko czy wychudzonego 20-latka z noworozpoznanym zakażeniem HIV.

Vår HIV-rådgivare Janet - besök på en skola. / Janet, doradca w sprawach HIV/AIDS, rozmawia z młodzieżą w jednej z wiejskich szkół.


Bältros hos en 20-årig mamma med HIV-infektion. / Półpasiec u 20-letniej mamy z infekcją HIV.

środa, 31 lipca 2013

Tillbaka i Kenya! / Powrót do Kenii!



Det är  bra att vara tillbaka i Kenya! Detta är min tredje resa med Rotary Doctors Sweden.

Denna organisation arbetar här i Homa Bay sedan 1993. Syftet är att ge grundläggande sjukvård till de fattigaste, som inte har tillgång till en sjuksköterska eller läkare.

I Kenya bygger man fler och fler små vårdcentraler, s.k. dispensaries, där en sjuksköterska ger den mest basala vården, t.ex. barnvaccinationer, familjeplanering, såromläggningar och hantering av vanliga sjukdomar som förkylning, diarré eller malaria.

Detta gör att vi behövs här mindre och mindre. Hittills har vi haft två bilar, dvs mobila vårdcentraler. I år beslöt man att flytta en bil till en annan del av Kenya, där behovet är större än i det här området.


Så i år har vi bara ett hälsovårdsteam: sjuksköterska Grace, HIV rådgivare Janet, förare Yusuf och läkare Remik (här kallas jag Dr Remi).









De tidigare två perioderna här arbetade jag med mycket erfarna läkare. I år är jag den enda läkaren i projektet Rotary Doctors här i Homa Bay. Jag känner dock ingen stress över detta, eftersom jag bär med mig många erfarenheter från de senaste två åren.
Vår klinik i Unga
Vi har fem byar, som vi besöker varje vecka: varje måndag är vi i Kome, tisdag i Unga, onsdag i Koguta, torsdag i Sikwedi, fredag i Dunga.












Vi kan bara erbjuda människor här den mest basala primärvården, huvudsakligen behandling av infektioner.
Vi har med oss framför allt antibiotika och malarialäkemedel, men även järn och vitamintabletter för patienter med anemi och undernäring. Från en fond för de fattiga köper jag även gröt för barn "Baby porrridge".Undernärda spädbarn vars mamma kan inte amma eller vars mor dog , kan vi hjälpa till med en mjölkersättning NAN under de första mest sårbara månaderna i deras liv.






När det gäller utredningar har vi endast snabba tester för malaria och HIV.










Som ni kan se, är det inte avancerad sjukvård som vi bedriver. I ett globalt perspektiv är dock de sjukdomar, som enkelt och billigt kan behandlas eller förebyggas, de främsta orsakerna till barndödligheten.
De vanligaste orsakerna till barnadödligheten är: lunginflammation, diarré, malaria, mässling och undernäring.

Så med små insatser kan man hjälpa många.



Dobrze jest znowu wrócić do Kenii! To mój trzeci wyjazd z Rotary Doctors Sweden. Organizacja ta pracuje tutaj w Homa Bay od 1993.  Celem jest udzielenie podstawowej opieki zdrowotnej najbiedniejszym, którzy nie mają dostępu do pielęgniarki czy lekarza.

W coraz większej liczbie wiosek buduje sie niewielkie przychodnie, tzw. dispensary, gdzie pracuje pielęgniarka., która udziela podstawowj opieki zdrowotnej, np. szczepi dzieci, wykonuje opatrunki, planowanie rodziny jak i leczy najczęstsze schorzenia, jak przeziębienie, biegunki czy malaria.

To sprawia, że mu tu jesteśmy coraz mniej potrzebni.

Do tej pory mieliśmy tu 2 auta, tzn. przychodnie na kółkach. W tym roku podjęto decyzję o przeniesieniu jednego auta do innej części Kenii, gdzie potrzeby są większe niż w tej okolicy.

Mamy tu więc jedynie jeden zespół medyczny: pielęgniarkę Grace, doradcę ds. HIV Janet, kierowcę Yusuf i lekarza Remika ( znanego tutaj jako dr Remi).

Dobrze, że pracowałem tu wcześniej z bardzo doświadczonymi  lekarzami. W tym roku przyjechałem już tutaj spokojniejszy bez stresu, że jestem jedynym lekarzem w projekcie Rotary Doctors.  Przyjechałem tu z bagażem doświadczeń z dwóch ostatnich lat.

 Mamy 5 wiosek, do których docieramy co tydzień.

Możemy zaoferować  ludziom tutaj jedynie podstawową opiekę medyczną głównie leczenie infekcji. Mamy  antybityki, leki przeciwmalaryczne i przeciwgrzybicze. Tabletki żelaza i witaminy dla pacjentów z anemią i niedożywionch. Z funduszu dla biednych kupuję też kaszkę dla dzieci „baby porridge”, a niedożywionym noworodkom i niemowlakom, których mama nie może karmić piersią czy też, których mama zmarła przy porodzie, pomagamy mlekiem NAN w tych najwrażliwszch pierwszych miesiącach życia.

Z badań laboratoryjnych mamy jedynie testy na malarię (Plasmodium falciparum) i HIV.


Jak widzicie, nie jest to zaawansowana opieka zdrowotna. Jednak w perspektywie globalnej to choroby, które łatwo i tanio można leczyć czy też zapobiegać, są głównymi sprawcami śmierci małych dzieci. Do najczęstszych powodów umieralności dzieci należą:zapalenie płuc, biegunki, malaria, odra i niedożywienie.


Niewielkimi nakładami można zrobić wiele.




Jeden z moich sukcesów: usunięcie orzeszka ziemnego z nosa /  En av mina framgångar: borttagning av en jordnöt från näsan


 
BVC och MVC mottagning / Szczepienie dzieci i badanie ciężarnych
 
 
CHW, Community Health worker in Unga

poniedziałek, 22 kwietnia 2013


Nadszedł czas na kolejną wyprawę do Kenii.

Bardzo się cieszę, że tym razem jadę z dwoma przyjaciółmi, którzy mają w sercu misję i pomoc biednym i sierotom. Przemek Marciniak (Kalisz) i Michał Jeleń (Warszawa) lecą z Warszawy, ja wylatuję ze Sztokholmu. Spotykamy się w Amsterdamie i już razem do Nairobi.
Z lotniska w stolicy Kenii odbierze nas siostra Alicja Kaszak, orionistka, która od 5 lat pracuje w wiosce Laare, ponad 300 km na północ od Nairobi. Dzięki adopcji na odległość może pomagać prawie 600 dzieci!
Spędzimy w Laare kilka dni, wrócimy do Nairobi i autobusem pojedziemy do Homa Bay w południowo-zachodniej części kraju, nad Jeziorem Wiktorii. Pracując tu w 2011 roku poznałem siostrę Karolinę. Odwiedzimy siostrę, jej dzieci i kilka domów dziecka.

poniedziałek, 8 października 2012

Raport 2012 / Report 2012


W końcu napisałem wymagany przez Rotary Doctors raport - podsumowanie mojej tegorocznej pracy w Kenii. Jeden z punktów to statystyka - liczba pacjentów, diagnozy. Oto kopia części mojego sprawozdania. Daje pewien obraz, jak wygląda praca "jeepdoktora".  Dla zainteresowanych!

" Period: 12th ofjune - 20th of july 2012

Total number of patients: 842 ( 328 children under the age of 5)

Diagnosis:
malaria 37%, common cold 24% , muscle and joint pain 6%, malnutrition 3,5%, wounds and skin infections 6%, abdominal pain 4%, fungal infection 3%, urinary tract infections 2%, asthma 2%, bronkitis 2%, diarrea 1,3% and few cases(less than 1%) of: anemia, weakness of the body, hemmoroides, breast cancer, epilepsy, toothache, vaginal discharge, eczema, lymphadenitis, external otitis, tonsillitis, scabies, typhoid fever, testicle tumour, schistosomiasis, tumour of the jaws, pneumonia, constipation, sinusitis, abdominal mass, chicken pox, allergy, inguinal hernia, headache, hypertension.

We sold 92 mosquito nets

We took following tests:

malaria - Parachecks: 447 ( 190 were positiv)
HIV tests: 85 ( 18 were positv)"

niedziela, 26 sierpnia 2012

6 byków nie pomoże, gdy jeep nie dał rady



Wioska Ndere leży nie tak daleko od miasta,  pół godziny jazdy jeepem. Nie ma do niej żadnej drogi. Zwykły osobowy samochód nie poradziłby sobie. Jeepem z napędem na 4 koła, jak na przykład naszą Toyota Hillux, można dojechać w porze suchej. Bardzo trudne, często niemożliwe jest przedarcie sie przez grzęzawiska i podmokłe, glinaste łaki w porze deszczowej.